စ်ာန္ပ်ံႏိုင္တိုင္း ရဟႏၱာမဟုတ္ (ေျဖရွင္းနည္း)

ဗုဒၶဘာသာဝင္ အမ်ားစုသည္ ေကာင္းကင္မွ ပ်ံလာေသာ ရဟန္းေတာ္တိုင္းသို 'ရဟႏာၱ'ခ်ည္းထင္တတ္၏ ။ အက်ဥ္းခ်ဳပ္ မွတ္သားရမည္မွာ 'ေကာင္းကင္မွာပ်ံႏိုင္တိုင္း ရဟႏာၱမဟုတ္၊ ရဟႏာၱတိုင္းလည္းေကာင္းကင္မွာ မပ်ံႏိုင္' ဟူေသာ အခ်က္ပင္ျဖစ္၏ ။ ေကာင္းကင္တြင္ ပ်ံႏိုင္ေသာသူသည္ သံုဦးရွိ၏ ။ ေဆး၊ အင္း၊ ဓာတ္ စသည္   ေအာင္ျမင္သျဖင့္ ၀ိဇၨာေဇာ္ဂ်ီ၊ တပသီအခ်ိဳ႕ ေကာင္းကင္တြင္ ပ်ံႏိုင္၏။ စ်ာန္အဘိညာဥ္ရေသာ ရဟန္း အခ်ိဳ႕   ေကာင္းကင္တြင္ပ်ံႏိုင္၏ ။ ယခုအခါ အဝီစိငရဲ၌ က်ခံေနရေသာ ' ေဒဝဒတ္ရဟန္း' သည္ သံဃာသင္းခြဲေသာ ကံကို မျပဳမီ၊ ဘုရားရွင္အား ေသြးစိမ္းတည္ေအာင္ မလုပ္မီက ေကာင္းကင္ပ်ံႏိုင္ေသာ စ်ာန္အဘိဉာဥ္ရ ရဟန္း တစ္ပါးပင္ျဖစ္၏ ။ ဘုန္းၾကီးခ်င္ေသာ ေလာဘ(စိတ္ယုတ္မာ)ေၾကာင့္ မဟုတ္တာေတြ ေလွ်ာက္လုပ္မိသသျဖင့္ စ်ာန္ေလွ်ာျပီး ေျမမ်ိဳကာ အဝီစိငရဲသို႔ က်ေရာက္ေနျခင္းျဖစ္၏ ။

စ်ာဥ္အဘိညာဥ္ရေသာ ရဟႏာၱမ်ားေကာင္းကင္တြင္ ပ်ံႏုိင္ၾက၏ ။ စ်ာန္အဘိညာဥ္မရေသာ 'သုကၡဝိပႆက ရဟႏာၱ' မ်ားကာ ရဟႏာၱျဖစ္ေသာ္လည္း ေကာင္းကင္တြင္ပ်ံနုိင္ျခင္း မရွိေခ်။ ဆက္၍မွတ္ရမည္မွာ ေကာင္းကင္ ပ်ံႏိုင္ျခင္းသည္ စ်ာန္၏တန္ခိုးမဟုတ္၊ အဘိညာဥ္၏ တန္ခိုးသာျဖစ္သည္။ စ်ာန္ႏွင့္အဘိညာဥ္သည္မတူေပ။ စ်ာန္သည္ တိဟိတ္ပုဂၢိဳလ္တိုင္း ရႏိုင္ေသာ္လည္း အဘိညာဥ္ကား တိဟိတ္ပုဂၢိဳလ္ျဖစ္႐ံုႏွင့္ မရ။ အာဟာရဓာတ္ အားေကာင္းျပီး ကိုယ္ခႏၶာေတာင့္တင္းခိုင္မာဖို႔လည္း လိုအပ္၏ ။ 

စ်ာန္အဂၤါငါးပါး ရွိေသာ ပထမစ်ာန္။

စ်ာန္အဂၤါေလးပါး ရွိေသာ ဒုတိယစ်ာန္။

စ်ာန္အဂၤါသံုးပါး ရွိေသာ တတိယစ်ာန္။

စ်ာန္အဂၤါႏွစ္ပါး ရွိေသာ စတုတၳစ်ာန္။

စ်ာန္အဂၤါတစ္ပါး ရွိေသာ ပဥၥမစ်ာန္။ ဟု ငါးပါးရွိသည္။

' ေမတၱာဒေယာ တေယာ စတုတၳဇၥဳာနိကာ ' ဟူေသာ အဘိဓမၼတၳသဂၤဟက်မ္းအဖြင့္အရ ေမတၱာ၊ က႐ုဏာ၊ မုဒိတာသံုးပါးတြင္း တစ္ပါးပါးကို ပြားမ်ားလွ်င္ ပထမစ်ာန္မွ စတုတၳစ်ာန္အထိ ရႏိုင္သည္ဟု သိရ၏ ။ စ်ာန္၏အဓိပၸါယ္မွာ 'ကိေလသာတို႔ကို ေလာင္ျမိဳက္ျခင္း၊ ကိေလသာတို႔ကို ျငိမ္းေစျခင္း' ဟု ျဖစ္သည္။

သမထကမၼ႒ာန္း (၄၀)တြင္ ေမတၱာဘာ၀နာသည္ စ်ာန္တရားကို အျမန္ဆံုးရ၏ ။ စာေတြ႕၊ လက္ေတြ႕ႏွစ္ခုလံုးျပပါအံ့။ မဇၥိဳမပဏၰာသပါဠိေတာ္၊ ဓနဥ​ၨာနီသုတ္အဖြင့္၌ ဓနဥ​ၨာနီပုဏၰားၾကီးသည္ ေသခါနီးကာလတြင္ အရွင္သာရိပုတၱရာကိုပင့္ျပီး တရားနား၏ ။ အရွင္သာရိပုတၱရာက ေမတၱာပြားမ်ားနည္းကို ေဟာၾကားေပးေတာ္မူ၏ ။

တရားနားရင္း၌ပင္ ေမတၱာဘာဝနာကို ပြားမ်ားေလရာ ပထမစ်ာန္ကို ရ၏ ။ ထိုပထမစ်ာန္ႏွင့္ေသေသာေၾကာင့္ ပထမစ်ာန္ျဗဟၼာ့ဘံုသို႔ ေရာက္ရ၏ ။ ထိုအေၾကာင္းကို ဗုဒၶသိေတာ္မူေသာအခါ ' မဂ္ဖိုလ္ရႏိုင္သူကို စ်ာန္ရေၾကာင္းတရားကိုသာ ေဟာရမည္ေလာ' ဟု အျပစ္တင္ေတာ္မူကာ ျဗဟၼာ့ျပည္အထိ လိုက္ျပီး ဝိပႆနာတရားကို ေဟာခိုင္းေတာ္မူ၏ ။

အရွင္သာရိပုတၱရာကလည္း လိုက္ေဟာ၏ ။ ထို႔ေၾကာင့္ ျဗဟၼာျပည္ေရာက္မွ ဓနဥၨာနီပုဏၰားသည္ မဂ္ဖိုလ္ကို ရသြား၏ ။ ထိုအခါမွေနာက္ အရွင္သာရိပုတၱရာသည္ တရားေဟာသည့္အခါတိုင္း သစၥာေလးပါးဝိပႆနာတရားကို ထည့္သြင္းေဟာၾကားေတာ့သည္။

ဤျဖစ္ရပ္၌ ေမတၱာတရားေဟာေနစဥ္ ခဏတာအခ်ိန္တြင္းမွာပင္ စ်ာန္ရသြားသည္ကို ေထာက္ေသာအားျဖင့္ ကိေလသာျငိမ္းေန႐ံု စ်ာန္ရဖို႔အတြက္ေလာက္ကာ မခဲယဥ္းဟု သိႏိုင္၏ ။

စ်ာန္ရပံုကို အလုပ္ႏွင့္ညိွ၍ လက္ေတြျပအံ့။

ေမတၱာဘာဝနာကို စ်ာန္ရေအာင္ ပြားမ်ားလိုသူသည္ မိမိကိုယ္ကစ၍ ပြားမ်ားရ၏ ။ ျပီးလွ်င္မိမိအေပၚ ေက်းဇူးအမ်ားဆံုး၊ မိမိအခ်စ္ျမတ္ႏိုးဆံုးပုဂၢိဳလ္၊ ျပီးလွ်င္ မခ်စ္မမုန္း အလယ္အလတ္ပုဂၢိဳလ္၊ ျပီးလွ်င္ ရန္သူျဖစ္သူတို႔အေပၚ ပြားမ်ားရမည္။ ဤကား ဝိသုဒၶိမဂ္ အဠကထာလာအတိုင္းျဖစ္၏ ။ ထိုအစဥ္ကို မွတ္မိရန္ သီထားေသာ လကၤာတစ္ပုဒ္ကာ -

"မိမိကိုယ္က၊ အဦးစ၍

 ပိယမဇၥဳ၊ ေဝရီက်ေအာင္

 တစ္စတစ္စ၊ သံုးဝပုဂၢိဳလ္

 ကိုယ္ႏွင့္အတူ၊ အမွ်မူ၍ "

ပြားမ်ားမႈ႕အားေကာင္းလာသည္ႏွင့္ ပထမစ်ာန္ကို ရရွိ၏ ။ ပထမစ်ာန္ရပံုကာ-မိမိေမတၱာပို႔လိုသူကို အာ႐ံုယူလိုက္လွ်င္ ခ်က္ခ်င္းရ၏ ။ ဤသည္ကို'ပထမစ်ာန္၏ ပထမအဂၤါျဖစ္ေသာ ဝိတက္' ဟုေခၚ၏ ။ ထိုသူ၏ သြားပံု လာပံု က်န္းမာ ခ်မ္းသာပံုကို လိုအပ္သလို သံုးသပ္ဆင္ျခင္၍ရ၏ ။ ဤသည္ကို ' ဝိစာရ ' ဟုေခၚ၏ ။

ေမတၱာပြားေနခ်ိန္တြင္ ဘာနဲ႔မွမတူေအာင္ အလြန္ႏွစ္သက္၏ ။ ဤသည္ကို ပီတိ ဟုေခၚ၏ ။ ေမတၱာပြားေနခ်ိန္တြင္ အလြန္းခ်မ္းသာ၏ ။ ဤသည္ကို သုခ ဟုေခၚ၏ ။ ေမတၱာပြားေနခ်ိန္တြင္ စိတ္သည္ေမတၱာခံယူသူအေပၚ၌ တည္ၾကည္ေန၏ ။ ဤသည္ကို 'ဧကဂၢတာ' ဟုေခၚ၏ ။ ထိုဧကဂၢတာ ေစတသိက္ကိုပင္ သမဓိ ဟုလည္း ေခၚၾက၏ ။

ဆိုအပ္ခဲ့ျပီးေသာ စ်ာန္အဂၤါငါးပါးႏွင့္ ျပည့္စံုေနခ်ိန္ကို ပထမစ်ာန္ရသည္ဟု ေခၚသည္။ ထိုပထမစ်ာန္ရ႐ံုမွ်ျဖင့္ ေျမလွ်ိဳးမိုးပ်ံ ကိုယ္ေယာင္ေဖ်ာက္ျခင္းမ်ား မလုပ္ႏိုင္ေပ။ ထိုပထမစ်ာန္မွ ပဥၥမစ်ာန္အထိေရာက္ေအာင္ အစဥ္တိုင္း အစုန္ပြားမ်ားႏိုင္၏ ။ တစ္ဖန္ ပဥၥမစ်ာန္မွ ပထမစ်ာန္ ထိေရာက္ေအာင္ အဆန္လည္း ပြားမ်ားႏိုင္၏ ။

ထိုကဲ့သို႔ စ်ာန္ငါးပါးကို အစုန္အဆန္ ပြားမ်ားႏိုင္ျပီး ဝသီေဘာ္ႏိုင္ေသာအခါ အဘိညာဥ္ကိုရ၏ ။ ထိုအဘိညာဥ္ကို ရေသာအခါတြင္မွ ဝါေယာကသိုဏ္း ဝင္စားျပီး မိမိကိုယ္ကို ေပါ့ပါးေစကာ ေကာင္းကင္သို႔ ပ်ံႏိုင္ျခင္းျဖစ္၏ ။

ဤစကားရပ္တို႔ကို ေထာက္၍ စ်ာန္ရ႐ံုမွ်ႏွင့္ ေကာင္းကင္မပ်ံႏိုင္၊ အဘိညာဥ္အထိရမွသာ ေကာင္းကင္ပ်ံႏိုင္သည္ဟု ခြဲျခားမွတ္သားရမည္ ။

ေမတၱာရွင္ (ေရႊျပည္သာ) ဆရာေတာ္ အရွင္ဇဝန

ဘာသာေရး ဗဟုသုတႏွင့္ ျပည့္စံုေစျခင္း အက်ိဳးငွါ ကိုယ္တိုင္မေရးသားေသာ္လည္း သူမ်ားေရးသားထားသည့္

ဘာသာေရးမွာ မရွင္းမရွင္းသည့္ အရာမ်ားကို ရွင္းလင္းေစျခင္းအက်ိဳး ရည္ေမွ်ာ္ရင္းျဖင့္ တင္ထားလိုက္တယ္..။

ေခတ္လူငယ္ေတြမွာ မ်ားေသာအားျဖင့္ ဘာသာေရးအမည္ခံေလာက္သာ ျဖစ္ေနေလေတာ့ အဲဒါေလး တစ္ဖက္

တစ္လမ္းက ကုသိုလ္ရေစခ်င္လို႔ သိေစခ်င္လို႔ ဗဟုသုတမ်ား ျပည့္စံုတဲ့ လူငယ္ေလးေတြ ျဖစ္ေအာင္ေပါ့ဗ်ာ..

ကဲ အားလံုးဘဲ ရႊင္လန္းခ်မ္းေျမ့ၾကပါေစ..မိုးေကာင္းကင္